ВЛИЈАНИЕТО НА МУЗИКАТА ВРЗ ТРЕНИНГОТ
Кога зборуваме за музика, знаеме дека одредена околност бара одредена јачина, брзина, ритам итн. Музиката може да биде моќна алатка за стимулирање на работната способност, може да има смирувачки ефект, но може да биде фактор што го одвлекува вниманието во зависност од ситуацијата во која се наоѓаме.
Музички ефекти
Во контекст на психологијата на спортот и вежбањето, истражувачите првенствено истражувале различни влијанија на музиката врз психолошките, психофизичките, психофизиолошките ефекти.
Психолошките ефекти се однесуваат на тоа како музиката влијае на расположението, афектот, емоциите, ставовите, сознанието и однесувањето.
Психофизичките ефекти на музиката вклучуваат сензорни одговори на физиолошките процеси. Во истражувањето поврзано со музиката, перцепцијата на физичкиот напор е од особен интерес и најчесто се проценува со користење на рејтингот на перцепираниот напор RPE – субјективна мерка за чувството на напор за време на физичката активност.
Психофизиолошките ефекти на музиката се однесуваат на влијанието на музиката врз голем број физиолошки параметри (на пр.отчукувањата на срцето, фреквенцијата на дишење). Музиката има ергогено дејство кога ги подобрува физичките перформанси со одложување на заморот или зголемување на работниот капацитет. Ова обично резултира со нивоа на издржливост, сила, продуктивност или моќ над очекуваното. Општо земено, ритамот и темпото се покажаа како елементи на музиката кои најверојатно ќе предизвикаат физички одговор кај слушателот/вежбачот.
Накратко ќе посочам какви предности и недостатоци може да предизвика музиката:
50 испитаници во една студија (Karageorghis et al., 1996) произведоа значително поголема сила на уредот за јачина на стисокот на раката додека слушаа стимулативна музика во споредба со смирувачка музика или воопшто без музика. Исто така, слушањето смирувачка музика резултираше со пониски резултати на гласност отколку тестирањето без музика.
Историски гледано, во лековитите својства на музиката верувал и самиот Аристотел, кој заедно со лековитата моќ на флејтата ги поттикнувал своите ученици да учествуваат во свирењето секојдневно, но нас не интересира флејтата која искрено има прекрасна релаксирачка мелодија! .
Во контекст на спортот и вежбањето, знаеме дека стимулативната музика го крева адреналинот и не става во таканаречениот „фајт мод“. Затоа е важно паметно да го искористите напливот на адреналин, да вежбате добро и да излезете од борбен режим по тренингот за да му дозволиме на нашето тело да го започне процесот на закрепнување.
Внимателно избраната музика може да ги подобри перформансите на спортистот/вежбачот. Сепак, постојат одредени случаи кога музиката треба да се избегнува. На пример, во раните фази на учењето, пред некоја вештина да стане автономна (совладана), потребен е висок процент на капацитет за обработка на информации за ученикот да изврши точни движења. Следствено, паралелната обработка на музиката и кинестетичките знаци може да резултира со намалени перформанси. Слично на тоа, додека се учи нова вештина, повратните информации од тренерот се критични, а музиката обезбедува непотребно одвлекување што може да го спречи учењето. Друга важна точка – музиката не е особено ефикасна за време на активности со многу висок интензитет.
Музиката може да биде доста корисна кога станува збор за тренинзите за сила и издржливост, затоа искористете ги нејзините придобивки!