ЖОЛЧКАТА И ХОЛЕСТЕРОЛОТ

Многупати жолчката беше на обвинителна клупа, многупати беше слушната, обвинета, осудена на егзекуција од нашата исхрана, но има многу невистини и лошо протолкувани причинско-последични односи кои доведоа до овој став. Илјада пати повторена лага станува вистина – вистината за жолчката…

Штом се спомнат жолчките, лошиот холестерол веднаш доаѓа до израз …

Да не ја шириме приказната премногу, ајде накратко да опишеме што го прави холестеролот толку злобен!

Нема добар или лош холестерол. Постои само еден вид холестерол, кој е природен производ на нашиот црн дроб и на оној што го јадеме. Имено, некои важни хормони (тестостерон, на пример), како и клеточната мембрана на секоја жива клетка се „изградени“ од холестерол, а кога имаме „воспаление и оштетување“ во ткивата, холестеролот се „користи“ за градење и обновување ткива, како и со цел да има адекватно производство на хормони „стероидна структура“ (прогестерон, естроген, тестостерон, DHEA; кортизол, алдостерон…). Во LDL , холестеролот е поврзан со липопротеин (оттука и името LDL) кој го носи до дестинацијата каде што е потребен холестерол. Да, холестеролот е неопходен за нормално функционирање на телото.

Да споменеме и дека кога велиме ЛДЛ, всушност мислиме „колективно“ на подтиповите на ЛДЛ, од кои сите не се толку „фатални“. На пример, се спомнуваат разликите во големината на честичките на ЛДЛ, така што тие се „помали и погусти“ поопасни од „поголемите честички“ на ЛДЛ. Повеќе помали честички се секако поопасни од поголемите LDL честички. А кога ќе ја сумираме вкупната количина на ЛДЛ, може да се случи се да е во границите на „нормалните вредности“, но всушност да имаме проблем поради „ситните честички“! Се смета дека потрошувачката на жолчка од јајце придонесува за ова „групување“ на LDL честичките.

Проблемот всушност настанува кога поради дејството на слободните радикали: лоша исхрана (богата со транс-масти, доминација на омега-6 масни киселини…), цигари, хроничен стрес, неконтролиран дијабетес, метаболички синдром…холестеролот се оксидира и потоа се депонира во оштетените крвни садови. Но, погодете кој „тип на холестерол“ е најподложен на оксидација – „помалите и погустите“ ЛДЛ честички! И да, нашето тело го гледа оксидираниот холестерол како туѓо тело и „се бори против него“, тоа е причината за специфичните промени во крвните садови – коренот на атеросклерозата.

Што се однесува до лабораториските анализи, доколку апаратите не се калибрираат редовно, што не е евтино и многу често не се прави редовно во нашите здравствени установи, резултатите може да бидат погрешно протолкувани.

За да бидете сигурни дека резултатите се точни, препораките велат дека би било добро да се потврдат во 3 различни лаборатории…а кој има пари за такво нешто? Иако, ако ги земеме предвид сите несакани аспекти на употребата на статини, вреди да се спомене.

Ајде да имаме некоја статистика за консумацијата на (цели) јајца…

Во некои студии се покажа дека редовното консумирање (цели) јајца кај околу 70% од населението не предизвикува, или во помала мера предизвикува промени во „нивото на лошиот и вкупниот холестерол“. Останатите 30% од населението всушност припаѓаат на групата која реагира побурно. И секако тоа не важи за популацијата која е оптоварена со генетски нарушувања поврзани со „циркулацијата на холестеролот“ (ензими, рецептори и сл.).

Интересен е податокот дека за време на кетогената диета и диетата со малку јаглехидрати, и покрај консумирањето на голема количина на заситени масти и храна богата со холестерол, како што се жолчките, немало проблеми со „лошиот холестерол“?! Колку чудно? Не е тоа?

Ок и колку цели јајца т.е. Дали е безбедно да се консумира жолчка од јајце секој ден?

Да го спомнеме случајот со 88-годишен старец од Англија, кој 15 години јадеше по 25 цели јајца на ден и замислете дека немало проблем ниту со холестерол, ниту со кардиоваскуларни болести?! Механизми за адаптација? Дали телото го „намалило“ производството на холестерол и развило успешни механизми за лачење?

Во повеќето истражувања кои се занимаваа со оваа тема – дозволениот број на јајца дневно се споменува бројка од околу 3 цели јајца, па затоа и до 3 жолчки дневно. Иако, не беа направени студии кои се занимаваа со „здравствени“ параметри поради „повеќе“ конзумирање на жолчки… па засега остануваме на „три“, но да не ги заборавиме и „официјалните“ препораки кои сепак велат 1 жолчка од јајце. неделно?!

Добро, а што може да ни се случи ако јадеме 1-3 жолчки дневно? Што вели „науката“?

Скок во HDL – добар холестерол.

ЛДЛ и вкупниот холестерол во повеќето случаи остануваат „нормални“ или се забележува мало зголемување (и она на „бенигните“ честички на ЛДЛ).

Нивото на каротеноидни антиоксиданси – лутеин и зеаксантин (компоненти на жолчката од јајце) се зголемува во крвта.

А тука е и холинот… (важен за добра меморија, нормална функција на секоја клетка во нашето тело, борба против хомоцистеин, здравје на црниот дроб и жолчното кесе, „чисти“ крвни садови)

Да обрнеме внимание и на фактот дека границите на нормалните вредности на холестеролот во крвта се менуваат со децении, можеби поради зголемената грижа за здравјето на луѓето од страна на надлежните институции или поради профитот на сметка на продажбата на статини?! Но, вистината е некаде помеѓу…

Иако, треба да внимавате и на самиот „производствен процес“ кога се јајцата во прашање…сепак, не се сите јајца исти…

Постојат органски јајца – без хормони и антибиотици, но одгледани во „контролирано заробеништво“;

Јајца од продавници, пазари итн. („од продажба“) – резултат на бескрупулозно „одгледување“ на кокошки како во „матрикс“ (без дневна светлина), со цел максимален профит, со додавање на антибиотици и хормони, концентрати итн.,

Омега-3 јајца – разликата во однос на јајцата „од пазарот“ е само додавање на извори на омега-3 во исхраната на кокошките (лен), а тие повремено може да ја видат светлината на денот.

Домашни јајца – широка слобода на движење, природни извори на храна (растенија, инсекти…), како и конвенционална исхрана…

Како што може да се заклучи, врз квалитетот на јајцето и неговиот состав (најпрво жолчката) може да влијае начинот на размножување и исхраната. Лесна, исхрана од природата со што помалку „хемиски адитиви“ и примеси за да се зголеми што е можно повеќе принос, а помалку грижа за квалитетот и здравјето.