СТЕРОИДИ???
Согласноста за терапија со информации за нејзината намена и можните несакани ефекти се основата на современата медицина. Кога станува збор за анаболни стероиди (AS), илјадници користат (и им препорачуваат на другите) лекови базирани главно на лично искуство. Факт е дека AS „работи“ доволно добро што нема потреба да бидете лекар за да заклучите дека циклусите од 12 недели водат до видливи резултати. Меѓутоа, прашањето е дали корисниците, заедно со свесноста за позитивните промени во масата и силата, ги знаат и потенцијалните ризици. Одговорот е (и не специфичен за АС, туку и за повеќето лекови): не. Објективно, под надзор на квалификуван лекар и по соодветно тестирање, би постоел ограничен ризик од употреба на АС. Но, корисниците најмногу се свртуваат кон црниот пазар и советите на повеќе или помалку сигурни „експерти“ или „гуруа“.
Искуството во употребата на АС – клинички и незаконски – со текот на времето ги откри опасностите поврзани со нив. Целта на оваа статија не е да исплаши никого. Што и да пишуваш, секогаш ќе има такви што ќе користат стероиди. Можеби, сепак, разбирањето на потенцијалните ризици ќе одврати некои или ќе ги убеди другите да бараат дополнителни информации од сигурни извори пред употреба. Информираната употреба, со разбирање на потенцијалните опасности, е многу подобра – умереноста и будноста ги зголемуваат шансите за навремено препознавање на опасностите и справување со нив.
Ефекти врз црниот дроб
На прво место, секако, е црниот дроб – органот одговорен за прочистување и отстранување на лековите и токсините кои влегуваат во циркулаторниот систем. Промените што ги претрпува АС за да се овозможи орална употреба (апчиња или таблети) се токсични за црниот дроб и доведуваат до проблеми кои се движат од т.н. холестаза (запирање на жолчката која, меѓу другото, може да предизвика оштетување на органите и камења во жолчката), до бенигни и малигни тумори. Затоа, корисниците на стероиди, особено орални форми, треба да ги проверат ензимите на црниот дроб пред и за време на циклусот на употреба.
Кардиоваскуларни промени
Исто така, многу се зборува за кардиоваскуларните ризици од употребата на АС, првенствено поради промените во липидните профили на крвната слика. Повеќето се свесни за предупредувањата за холестерол, вклучувајќи го и постоењето на т.н „добар“ и „лош“ холестерол. Корисниците на AS треба да ги следат нивните нивоа на холестерол и триглицериди, особено со орални стероиди, кои конкретно го намалуваат „добриот“ холестерол (HDL).
Областа на која неодамна привлече внимание е директното влијание на АС врз срцевиот мускул, сврзното и спроводното ткиво. Ненадејната смрт и проблемите со срцето не се вообичаени, но тие се случуваат со одредена фреквенција. Кај спортистите кои не злоупотребуваат АС, срцето станува погусто за да ги задоволи зголемените циркулаторни барања за време на вежбањето. Кај спортистите во спортовите на издржливост, срцето расте со таканаречената ексцентрична хипертрофија . Ова се смета за здрава адаптација и ретко значително го надминува нормалниот опсег на дебелина на срцевиот мускул. Спротивно на тоа, спортистите во дисциплини со интензивна моќ и бодибилдери се склони кон различен тип на згуснување на срцето – концентрична хипертрофија. Разликата лежи во дебелината на срцето, поточно во централниот ѕид кој ги дели главните комори. Степенот на хипертрофија на срцевиот мускул се зголемува при употреба на АС. Меѓу врвните бодибилдери, неколку од нив починаа во последните години токму поради проблеми со срцето: во некои случаи, неколку пати повеќе од нивната нормална тежина.
Исто така, постојат студии кои покажуваат доцнење во спроведувањето на срцевите сигнали кај луѓето со зголемено срце, особено спортистите/бодибилдерите кои користат АС. Срцето создава електричен сигнал кој мора да патува на координиран начин за да овозможи крвта да тече рамномерно. Ако сигналот е нарушен (една од причините може да биде брза и изразена промена на големината на срцето), може да дојде до несвестица, болка во градите, па дури и смрт. Повеќето корисници на АС со срцеви проблеми немаат докази за атеросклероза или тромби (блокада на протокот на крв поради наслаги или блокади), а многу веројатно се јавуваат поради нарушувања во сигналниот систем на срцето. За жал, додека последиците се видливи, често е предоцна. Оние со семејна историја на срцеви проблеми треба двапати да размислат за употреба на АС.
Опасност за тетивите
AS доведува до промени во структурата на тетивите, што ги прави покршливи, послаби и поподложни на руптура. Раскинувањето на тетивата се јавува главно кај мажите, а најчесто се забележува кај работниците. Типично сценарио: работник „фаќа“ тежок предмет – цевка или кутија – што паѓа. Непредвидливото истегнување со релативно голема брзина обично ја кине тетивата на самиот крај – таму каде што има најмалку снабдување со крв. Кај спортистите кинењето се јавува при нагли забрзувања или промени на насоката. Кај корисниците на AS, количината на мускулна сила и моќ развиена преку вежбање со тегови може значително да ја надмине силата на тетивата. Истражувањата покажаа промени во ензимите вклучени во поправка на ткивото на тетивата, што укажува на голема веројатност дека трендот на посилни мускули послаби тетива ќе го направи корисникот на AS поподложен на кинење на тетивата.
Промени во однесувањето
Според д-р Стивен Карч (во поглавјето од книгата Патологија на злоупотреба на дрога посветена на АС), стероидите може да го направат поединецот поподложен на провокација и да реагираат агресивно на тоа, но се чини дека тие не предизвикуваат неиспровоцирана агресија. Невозможно е да се одреди степенот до кој АС се одговорни за самоубиства и акти на насилство (вклучувајќи семејно насилство). Сепак, јасно е дека кај лицата со нарушувања на расположението, проблеми со управувањето со гневот, оние со постоечки психијатриски проблеми или вработени на работни места кои вклучуваат конфронтација со други, АС може да го зголеми ризикот од агресивна или насилна реакција. Иако може да биде корисно на спортски терен, нема место во општеството.
Многумина веруваат дека ризиците од користење на АС се преценети и се резултат на недоразбирање. На пример, д-р Моргенталер од Медицинскиот факултет Харвард објави неколку студии кои покажуваат дека врската помеѓу тестостеронот и ракот на простата не постои. Други истражувачи покажаа врска помеѓу ниското ниво на тестостерон и раната смрт и метаболичките болести. Ова не треба да ги затишува корисниците на стероиди во лажно чувство на сигурност – физиолошкиот тестостерон е различен од АС, а супрафизиолошките дози носат далеку поголем ризик од несакани ефекти (познати и непознати) во споредба со природните, физиолошки концентрации. Од друга страна, тактиките за заплашување на јавноста, недостатокот на средства и социјалната стигма против истражувањето на АС спречуваат ширење на знаење што би било од голема помош за потенцијалните корисници.
Дали сите стероиди се исти? Апсолутно не – како што е докажано со различните степени на ризик поврзани со оралната АС.
Дали корисниците треба да се грижат? Цело време. Модерните АС често доаѓаат од нелиценцирани лаборатории и немаат соодветен доказ за квалитет и чистота. Понатаму, промовирањето на повисоки и повисоки дози и комбинации на различни стероиди речиси сигурно доведува до несакани последици. Многумина се надеваат дека овие ризици се привремени и бенигни (акни, задржување на вода), но тие можат да бидат многу сериозни, неповратни – дури и фатални.
Без сомнение, нелегалната употреба на стероиди ќе продолжи. Намерата на овој напис не е да се пропагира АС, туку да се поттикнат сегашните (и потенцијалните) корисници на потребата од едукација, со цел да се донесе одлука за употреба на АС со максимално разбирање на можните ризици. Ако некој веќе одлучи да посегне по АС, можеби оваа информација ќе го наведе да ја користи поумерено и да ги избегне најопасните форми.